Deel één: een verhaal

De voorzitter van het DPD, ds Wim Aanen, combineerde de opening met een inleidend verhaal over het thema dat hierboven wordt genoemd: Dweilen en de kraan dicht draaien? Hij las de (over-)bekende gelijkenis  van de Barhartige Samaritaan (Lucas 10:25-37), naar aanleiding waarvan Jezus de vraag van de wetgeleerde – Wie is mijn naaste? – omdraait en  vraagt: Wie is de naaste  geworden van het slachtoffer van de rovers? 
Maar had de Samaritaan niet meer moeten doen dan hij deed. Aan de structuren is niets veranderd. De volgende dag kan er weer iemand worden mishandeld en beroofd als er geen betere beveiliging komt. En wat zit er eigenlijk achter die praktijken: gaat het om mensen die de opvatting dat een arme een brood mag stelen wel erg ruim uitleggen; waren het Robin Hood en zijn kornuiten die rijken beroofden om de armen bij te kunnen staan? En als het puur eigenbelang was wat de rovers deden, hoe konden ze dan zo diep zinken?

Voor ‘binnenstedelijk diaconaat’ is het goed om te helpen waar dat gevraagd wordt en mogelijk is. Met betrekking tot buitenlands diaconaat zeggen we in het Westen heel wijsneuzerig dat je mensen geen vis moet geven, maar een hengel of een net en een bootje. Maar soms moet je wel beginnen met vis geven, omdat anders de mens in nood dood is voor hij aan vissen toekomt. In eigen land is het niet veel anders: als stadsgenoten aan het eind van hun geld nog een flink stuk maand overhouden (Loesje), hebben ze een voedselpakket nodig, en soms ook wat geld om eten te kopen. Maar dweilen met de kraan open schiet niet op. Daarom is het goed dat er ook verder gekeken  wordt: wat is er aan de hand en kan daar wat aan gedaan worden. Als mensen structureel geld tekort komen, krijgen ze dan alle toeslagen waar ze recht op hebben en  maken ze gebruik van voorzieningen om hun uitgaven te beperken. En als er schulden zijn, doen ze daar dan ook wat mee. Op die manier kan – bijvoorbeeld –  het aantal mensen dat gebruik maakt van de diaconale banken wellicht binnen de perken worden gehouden. Want de groei, dus de stijgende nood, is onmiskenbaar.

Om niet alleen te dweilen maar ook te kijken of  er iets aan de ‘open kraan’ gedaan kan worden, is er afgelopen zomer overleg geweest tussen het DPD en zeven hulporganisaties (zie verderop, deel twee) en zijn er afspraken gemaakt over samenwerking. Zo komt er een gezamenlijk aanvraagformulier en krijgt iemand die hulp vraagt aan meerdere organisaties te maken met één ‘intaker’, zodat hij of zij niet meerdere keren zijn verhaal hoeft te vertellen en/of steeds opnieuw dezelfde gegevens hoeft in te vullen. Het kan ook niet de bedoeling zijn dat de organisaties elkaars concurrenten worden op de collecteroosters van de kerken, en deze samenwerking kan hopelijk ook voorkomen dat dat gaat gebeuren. 

Bij de hulp die de kerken geven moeten wel een paar dingen steeds opnieuw worden benadrukt:

• De hulp in eigen stad en land mag niet ten koste gaan van die aan het buitenland. De nood in Nederland is er, maar die is niet te vergelijken met de onstellende nood in sommige ontwikkelingslanden. Het populistische  ‘eigen volk eerst’-principe mag nooit bepalend worden voor kerken en diaconieën.
• De kerken zullen nooit de bezuinigingen van de overheid kunnen opvangen.

·    Een goede samenwerking met de burgerlijke overheid  is van groot belang, maar de kerk moet zo nodig ook zeggen waar het mis gaat; bijvoorbeeld als hulpvragers onheus bejegend worden of het slachtoffer (dreigen  te) worden van de bureaucratie.  Carla van der Vlist, werkzaam bij Kerk in Actie, zei daarover in Trouw: “De bureaucratie is een van de grootste veroorzakers van armoede, naast de stapeling van eigen bijdrage en kosten.’ ”

Deel twee: speeddate

Van de zeven organisaties die afspraken hebben gemaakt over samenwerking zijn er een aantal vanuit  kerken  in het leven geroepen of naar Dordrecht gehaald;  voor anderen geldt dat niet. Maar alle zeven krijgen ze wel financiële steun uit één of meerder kerken. Het gaat om de drie ‘banken) (de Voedsel, Kleding en Huisraadbank), het Sociaal Fonds der Kerken, Leergeld, Hip/Present (die twee organisaties zijn hard bezig naar elkaar toe te groeien) en SchuldhulpMaatje.

Tijdens het tweede deel van de bijeenkomst was er niet alleen opnieuw koffie, maar hadden diakenen en andere aanwezigen de gelegenheid te ‘speeddaten’ met vertegenwoordigers van de organisaties. Op die manier konden ze te weten komen op welke wijze ze hulpvragers zouden kunnen doorverwijzen, maar ook wie er in welke mate afhankelijk is van steun uit de kerken, zowel financieel als in de vorm van vrijwilligers. 

Deel drie: afsluiting

In het derde deel van de bijeenkomst kregen eerst tweevertegenwoordigers van  andere organisaties kort het woord.

Dhr. Herman Weessies van Ontmoeting vertelde van de plannen die de organisatie heeft in Dordrecht. Ontmoeting wil vooral van betekenis zijn voor ex-gedetineerden en begint daarom twee projecten, waaronder één samen met het Leger des Heils.   

Mw.  Margriet ten Hove, directeur van Vluchtelingenwerk Zuidvleugel,  vroeg de hulp van de kerken voor de Initiatiefgroep ongedocumenteerden, die  vrijwilligers zoekt voor de groep, om  financiële ondersteuning voor het opzetten van een Wereldhuis en om handtekeningen voor een intentieverklaring. Vluchtelingenwerk zelf heeft financiële ondersteuning nodig voor toegelaten asielzoekers die hun partner en/of kinderen naar Nederland mogen laten komen, maar geen geld hebben voor de reis en legeskosten.  

In het korte gesprek dat op deze twee presentaties volgde werd o.a. gesproken over de mogelijkheden die de website van het DPD biedt; die zou onder andere gebruik kunnen worden voor een ‘vacaturebank’. De website is recent geüpdate  en het DPD gaat met het voorstel aan de slag.

Toen was het bijna kwart voor tien;  Anita Stigter bood de aanwezigen het laatste kwartier tot tien uur als een cadeautje, in de vorm van een theezakje: naaar keuze kon dat kwartier gebruikt worden om thee te drinken of om ter beschikking te stellen van een ‘naaste’.

Mw. Wilma van Rijn sloot de avond af met gebed.

De volgende bijeenkomst van het DPD is gepland op 10 maar 2014.

Informatie over de projecten van Vluchtelingenwerk/de Initiatiefgroep ongedocumenteerden en van Ontmoeting vindt u op de DPD-website, www.diaconaalplatformdordrecht.nl